Raadsels rond kuikenoverleving
Er is nog veel onduidelijk, maar helemaal met lege handen staan onderzoekers en beschermers gelukkig niet. Met het doorrekenen van bestaande gegevens is inmiddels duidelijk dat de oorzaak van de daling van het aantal broedvogels niet zit in een slechter broedresultaat. Uit elk succesvol nest lopen nog steeds ruim acht jongen weg. Foppen: “De overleving van de volwassen dieren is dankzij de verminderde jachtdruk zelfs verbeterd. Het moet dus ergens tussen die jonge-kuikenfase en de volwassenheid mis gaan.”
Meer roofdieren, minder insecten
Opgroeien vraagt veiligheid en vreten en het is niet duidelijk waaraan het schort. Het aantal belagers – snoek, blauwe reiger, buizerd, ooievaar – lijkt te zijn gestegen, “maar we weten ook dat er in de insectenwereld heel wat aan de hand is. Waterverontreiniging en gifstoffen zoals neonicotinoïden hebben de hoeveelheid insecten enorm doen dalen. Een belangrijk gegeven; eendenkuikens groeien immers groot op waterinsecten.” Meer onderzoek is nodig; dat gaat gebeuren in het Jaar van de Wilde Eend. Want die wilde eend, die doodgewone wilde eend, moet vooral doodgewoon blijven!
Help mee kuikens tellen
Hoeveel kuikens worden er groot? Deze vraag willen onderzoekers graag beantwoord hebben. Jij kunt meehelpen door kuikens van wilde eenden te melden. Kijk op www.jaarvandewildeeend.nl en ga mee op ontdekkingstocht om het mysterie van de wilde eend te ontrafelen!
De Wilde Eend is zo gewoon, dat we nauwelijks in de gaten hadden dat het er de laatste decennia langzaam steeds minder werden. Toch is sinds 1990 al ongeveer 30 procent van onze broedpopulatie verdwenen. De winteraantallen, bestaande uit Nederlandse standvogels en wintergasten van elders, vertonen een vergelijkbare afname. Eerdere analyses laten zien dat er geen sprake is van verhoogde sterfte van de volwassen vogels of een afname van het nestsucces. Over de overleving van de kuikens bleek echter nagenoeg niets bekend te zijn. In 2020 zetten Sovon en Vogelbescherming Nederland deze bekende vogel samen in de schijnwerpers in het Jaar van de Wilde Eend.
De Wilde Eend is één van de bekendste watervogels. Naar schatting leven er tussen de 200.000 – 300.000 broedparen in ons land. Ondanks dat je Wilde Eenden nog steeds overal kunt tegenkomen, neemt de soort al enkele decennia af. De vraag is waarom een soort die zich zo goed aan kan passen aan mensen en ogenschijnlijk weinig eisen aan zijn omgeving stelt, toch achteruitgaat. De analyse uit 2015 wijst in de richting van een te lage overleving van eendenkuikens. Worden ze steeds vaker opgegeten, is er te weinig voedsel voor ze?
In het Jaar van de Wilde Eend gaan we daarom vooral naar de kuikenfase kijken. Het betreft een uitbreiding van een reeds in 2016 opgestart citizen science project. Hoeveel jonge eendjes worden er uiteindelijk groot? Met de hulp van het publiek willen we meer gegevens verzamelen om deze vraag te beantwoorden. Vogelaars kunnen ook helpen bij enkele andere activiteiten.
Hoe kun je meedoen?
Begin 2020 lanceren we een vernieuwde versie van de app KuikenTeller. Door gezinnetjes (toompjes) Wilde Eenden met kuikens te volgen en het aantal kuikens telkens te tellen, verzamel je waardevolle informatie. Je kunt ook gegevens over Krakeenden en ‘Soepeenden’ invoeren. Naast kuikens tellen willen we ook meer kennis verzamelen over de verhouding tussen mannetjes en vrouwtjes Wilde Eenden.
Meer informatie
Deze winter verschijnt er op deze pagina (van Vogelbescherming) steeds meer praktische informatie over hoe je kunt meedoen aan het Jaar van de Wilde Eend.
Meedoen
- Kuikens tellen via de app KuikenTeller (update verschijnt begin 2020)
- Verhouding man / vrouw bij Wilde Eenden turven